غذا میراث فرهنگی ملموس و ناملموس و تأثیر آن در سلامت

غذا بخشی از میراث فرهنگی ملموس و ناملموس هر ملت است که متناسب با آناتومی و جغرافیای آن منطقه شکل گرفته، تصحیح و بروزرسانی می شود.

امنیت و سلامت غذا دغدغه جهان امروز بوده و از اهمیت آن می توان به وجود سازمان جهانی غذا اشاره کرد.

نمایشگاههای تخصصی در رشد، توسعه و هویت دادن صنعت نقش مهمی دارند. با توجه به عدم وجود نمایشگاه تخصصی برای صنعت غذا و نوشیدنی؛ طرح توجیهی برگزاری نمایشگاه تجهیزات آشپزخانه صنعتی، رستوران، فست فود، کافی شاپ، مواد اولیه غذایی و پخت غذا به صورت علمی در ایران، برای اولین بار در کشور توسط این مجموعه ارایه و اولین دوره آن در سال 1396 در مرکز نمایشگاهی شهر آفتاب برگزارشد.

دور دوم آن در سال 1397 نسبت به دوره اول آن با رشد 65 درصدی و دور سوم آن در سال 1398 با رشد 85 درصدی نسبت به دور دوم آن برگزار شد. با شروع پاندمی جهانی کرونا تا سال 1400 نمایشگاه برگزار نشده و بهمن ماه سال 1400 با متراژی بالغ بر 12000 متر مربع برگزار شد.

در سال 1401 با هدف استفاده از ظرفیت های تجاری هر بخش غذایی برای سایر بخش ها طرح توجیهی “مجموعه نمایشگاههای صنعت غذا و نوشیدنی” ارایه و برای برگزاری آن برنامه ریزی شده و در این راستا حمایت وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت صمت، مجلس شورای اسلامی و اتحادیه های مرتبط جلب شد.

این نمایشگاه به صورت “مجموعه نمایشگاههای صنعت غذا و نوشیدنی” با چهار نمایشگاه در سالنهایی جدا و مستقل ولی به صورت همزمان با عناوین ذیل برگزار می شود:

• تجهیزات آشپزخانه صنعتی، رستوران و کترینگ
• قهوه، چای و تجهیزات کافی شاپ، بستنی و آبمیوه
• تجهیزات قنادی و بیکری
• مواد اولیه غذا و نوشیدنی در صنعت رستوران و کترینگ (گاسترونومی غذا و نوشیدنی ها)

آیا غذا میراث فرهنگی ایرانیان است؟

هر منطقه از ایران بنا به اقلیم و فرهنگ، سفره غذایی خاص خود را دارد؛ طعم و رنگ غذاهای بومی و سنتی ایرانی و شیوه طبخ آنها، برآمده از تنوع و تفاوت فضای فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی در این مناطق است، خوراک همانند دیگر محصولات فرهنگی، بیانگر هویت قومی، نژادی و ملی مردم آن منطقه هم به شمار می‌آید؛ همچنین شیوه آماده سازی و پذیرایی خوراک ها به عنوان میراث ناملموس فرهنگی، حافظ تنوع فرهنگی و ضامن توسعه پایدار است و دارای این ظرفیت است که در کنار میراث‌ فرهنگی ملموس، یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری هر منطقه‌ کشور باشد.

مردم ایران دارای میراث فرهنگی غذایی و نوشیدنی وزینی می باشند که در زیر غبار تاریخ در حال فراموشی می باشند. تمرکز بر این بخش و انجام رویدادهایی که معرف اندوخته های میهن مان باشند، سبب حفظ ذخایر فرهنگی و بخشی از مسولیت همه ایرانیان می باشد.

امروزه مردم صرفا برای رفع گرسنگی و یا تشنگی به واحد های تولید غذا و نوشیدنی مراجعه نمیکنند بلکه اغلب این واحدهای خدماتی جهت سپری کردن اوقات خوب و گسترش روابط اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرند. ایجاد مکانی مطلوب و عرضه غذای با کیفیت همراه با ارزش های غذایی سالم که نیازهای بدن را تامین بکند، از اولویت های این صنعت می تواند باشد.

رویدادها برای معرفی غذا به عنوان میراث فرهنگی

برگزاری رویدادهای غذا و آیین‌های مرتبط می‌تواند بستر توسعه گردشگری خوراک و در نتیجه رونق سایر بخش های گردشگری نظیر هتلها، غذا، ایاب و ذهاب، صنایع دستی، و … را فراهم سازد.

تجهیزات مدرن آشپزخانه صنعتی با هدف افزایش کیفیت غذای پخت شده در مدت زمان کمتر همراه با صرفه جویی در منابع طبیعی(آب، گاز و …) و مواد اولیه غذایی جهت سلامت افراد جامعه برای تولید غذا به مقدار زیاد، در دنیای امروز مورد استقبال مجموعه های پخت، قرار گرفته است. میزان صرفه جویی در منابع طبیعی با استفاده از تجهیزات آشپزخانه صنعتی به صورت تقریبی به شرح ذیل می باشد:

• کاهش گاز مصرفی و تجهیزات زیر ساخت به میزان 80%
• کاهش مصرف آب شرب 70%
• کاهش مصرف برق 45%
• کاهش فضای آشپزخانه 40%
• کاهش هزینه های نیروی انسانی 70%
• کاهش مصرف روغن 65%

با ورود خوراک و نوشیدنی محلی به منوی غذایی واحدهای تولیدکننده غذا، ضمن حفظ میراث به یادگار مانده و افزایش رضایت گردشگر، سربار درمانی حاصل از تغذیه ناسالم از بودجه های دولتی به حداقل میرسد.

با استمرار این رویدادها به صورت سالانه و معرفی غذا و آیین و سنن کشورمان، سعی در ایجاد بسترهای رونق “گردشگری خوراک” در ایران داریم.

مهندس رامین قاسمپور