نان یک غذای جهانی
ریشهٔ واژهٔ آرد از زبان پارسی پهلوی است.نان ، بیش از ۱۰ هزار سال است که بخشی از زندگی روزمره ما شده است . تاریخچه نان، داستانی است که به زمانی بسیار دور، درست آن زمان که آرد از غلات وحشی تهیه می‌شد برمی‌گردد.در گذشته با ساییدن دو تکه سنگ گندم را آسیاب می‌کردند. با گذشت زمان از جانوران برای چرخاندن سنگ آسیاب بهره گرفته‌شد. کم‌کم آسیاب‌های بادی و آبی نیز به کار گرفته شدند تا امروز که فراوری آرد در کارخانجات انجام می‌شود.
نان در سیر تاریخ
نان در سیر تاریخ از تمدن بین‌النهرین تا تمدن های تمام جهان، نان نماد فرهنگ،تاریخ و مردم‌شناسی، گرسنگی و ثروت و جنگ و صلح بوده و هست.این غذای به ظاهر ساده همواره با تاریخچه‌ای که با تمدن‌ها ادغام شده همراه بوده ، زیرا یک غذای اصلی و ضروری برای بقای مردم در سالیان سال بوده است. معانی زیادی هم از نان مقدس، نان سکولار،نان جنگی، نان معمولی تا نان روزانه به آن نسبت داده می‌شود و به طور کلی نان به عنوان استعاره‌ای بزرگ از تاریخ بشریت است.ادیان و فرهنگ‌های مختلف، احترام ویژه‌ای برای نان قائل‌اند.
اختراع نان
اختراع نان انسان اولیه از شکار به کشاورزی روی آورد و اکثر محققان معتقدند که تولید نان با کشت محصولات و کشاورزی گره خورده است. درست است که شروع کشاورزی به حدود ۱۲ هزار سال قبل برمی‌گردد؛ اما تاریخ نان و نان‌سازی حداقل به ۱۰ هزار سال قبل آن زمانی که انسان به فکر کاشت گندم و جو در مزارعش افتاد برمی‌گردد.شواهد باستان‌شناسان قدمت نان را به عصر نوسنگی نسبت می دهد که در این عصر نان را بر روی سنگ های داغ در زیر آفتاب درست می‌کردند.
در بررسی‌های جدیدی که توسط باستان شناسان در یک شهر قدیمی شکارچی‌محور به نام Ohalo II صورت گرفت، مشخص شد که تاریخ نان خیلی قبل از به وجود آمدن عصر کشاورزی بوده است. محققان در اکتشافات این منطقه بقایایی از نشاسته جو و دایره‌ای از خاکستر را پیدا کردند، که مربوط به ۲۲ هزار سال قبل بود.این شواهد قابل توجه نشان می‌دهد تولید نان احتمالا به پیش از این‌که انسان به کشاورزی روی آورد،برمی‌گردد.
گسترش نان
گسترش نانبرای مثال در حدود 9000 سال پیش کشاورزان سومری در درّه‌های حاصلخیز مسوپوتامیا برای تهیه نان گندم از مخمّرهایی استفاده می کردند که به طور طبیعی از ترکیب غلات خرد شده خام با آب تهیه می شدند.
در نان‌های اولیه، تخمیری صورت نمی گرفت. بعدها انسان متوجه شد که اگر خمیرمایه یا خمیر ترش به آن اضافه شود ، کیفیت و طعم نان بهتر می شود. این مهم در مصر قدیم روی داد. آشپز فرعون که نان را فتیر درست می‌کرد، یک روز فراموش کرد آن را به موقع پخت کند.خمیر همان طور مانده بود و پس از مدتی ترشید و او از آن خمیر ترشیده نان تهیه کرد و سپس با ترس و لرز از عقوبت فرعون نان ترشیده را به پیشگاه او برد، فرعون و مهمانانش از طعم و مزه این نان خوششان آمد و از آن موقع بود که متوجه شدند اگر به نان، خمیرمایه یا خمیر ترش اضافه شود ، طعم و مزه آن اصلاح می‌شود.
نان در ایران باستان
نان در ایران باستانایرانیان باستان دستاوردهای بزرگی در صنعت نانوایی داشتند در حالی که یونانی‌ها و رومی‌ها در حال آزمایش و آزمون و خطا بودند، گفته می‌شود ایرانیان جزو اولین افرادی بودند که آسیاب‌های بادی را در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد اختراع کردند.آسیاب‌های بادی آن زمان هنوز در روستای کوچکی در نزدیکی مرز ایران و افغانستان وجود دارند. آن آسیاب‌های خاص حدود ۱۰۰۰ سال کار کرده‌اند.مردمان شهرنشینی جیرفت نزدیک به ۵۰۰۰ سال پیش، آرد را برای خوراک به کار می‌برده‌اند.
ورود نان به جهان صنعتی
پس از اولین انقلاب صنعتی در سال ۱۷۸۲، یک مخترع آمریکایی به نام الیور ایوانز اولین کسی بود که یک آسیاب آرد تمام اتوماتیک را طراحی و تاریخچه نان را متحول کرد. قبل از نوآوری ایوانز، هر مرحله از فرآیند آسیاب مبتنی بر نیروی کار و بسیار زمان‌بر بود. ایوانز با الهام از کاربردهای دریایی، حتی یک آسانسور سطلی برای آسیاب آرد خود طراحی کرد تا به عبور محصولات و آردها از قسمت‌های مختلف آسیاب کمک کند.
پس از آن، او دستگاه خود را بیشتر بهبود بخشید و مراحل خنک‌سازی، خشک کردن، الک کردن و بسته‌بندی را خودکار کرد. این روش اتوماسیون هوشمند باعث صرفه‌جویی در ساعت‌های صرف شده توسط کارگران شد و کل فرآیند تولید نان را تسریع کرد.
در سال ۱۸۳۴، یک مهندس سوئیسی به نام جیکوب سولزبرگر آسیاب غلتکی فولاد را اختراع کرد. این آسیاب‌های جدید می‌توانند به جای خرد کردن دانه‌ها مانند سنگ‌زنی، جوانه و سبوس را با اعمال فشار جزئی بر دانه جدا کنند. این روش جدید باعث تولید آرد سفید بسیار باکیفیت برای صنعت نانوایی شد.
انواع نان
انواع ناننان بسته به آداب‌ورسوم کشورهای مختلف و متناسب با شرایط آب و هوایی آنها، انواع مختلفی دارد. مثلاً نان‌های مناطق سردسیر دارای چاشنی‌های گرم هستند.
انواع آرد
انواع آرد- آرد گندم
- آرد سفید
- آرد کامل گندم
- آرد جوانه گندم
- آرد ذرت
- آرد گندم سیاه
- آرد برنج
- آرد نخود چی
- آرد سویا
- آرد نشاسته
- آرد سیب زمینی
- آرد بلوط
- آرد آمارانت
- آرد عطا
- آرد لوبیا
- آرد برنج قهوه ای
- آرد کاساوا
- آرد شاه بلوط
- نشاسته ذرت
- آرد کنف
- آرد مایدا
- آرد کهور
- آرد آجیل
- آرد پیاز یا نخود
- آرد بادام زمینی
- آرد چاودار
- آرد سورگوم
- آرد تاپیوکا
- …….
سخن آخر:
دانستیم که قصه نام و گندم را نیاکان ما از هزاران سال قبل آغاز کردند.در جهان امروز نان تنها یک کلمه نیست، حضور نان در زندگی ما نشان از نوع سیاست، فرهنگ، کردار و زیست روزمره جامعه‌ایی را دارد که در آن زندگی می‌کنیم.
منابع :
بدون دیدگاه